Nozomi Projesi: Japonya’dan sosyal girişimcilik başarı hikayesi

2011 yılında tsunaminin büyük yıkımına uğrayan kuzey kıyı şehiri İshinomaki‘de başlayan bir sosyal girişimcilik öyküsünü paylaşacağım.

Tsunami sonrası kırık seramik ve porselenleri toplayıp bunları güzel takılar haline getiren, uluslararası satış yapabilmiş bir grup kadının nasıl başarılı olduğu.

” Nozomi (Projesi), hiçbir şekli olmayan birşeyi alıyor, sonra ona güzel bir şekil veriyor” Nozomi Proje Çalışanı, kaynak: Nozomi Project

Nozomi Projesi nasıl başlar?

İshonomaki şehri tsunami felaketi sonrası ağır zarar görür. İnsanlar yakınlarını, komşularını, iş yerlerini, evlerini, kısacası alışık oldukları kurulmuş düzenlerini kaybederler. Birçok kişi felaketten sonra zarar gören ekonomiden dolayı bölgede geçimini sağlamakta zorlanır.

Bölgede dalgaların getirdiği molozları temizleyen gönüllülerden Sue Takomoto çocuk parkı temizliğine yardım ederken bir gün molozların içinde bir sürü güzel ama kırık çanak çölek bulur. Kadınların bir araya gelerek bu çanak çömleklerden takı üretimi ve satışına başlaması, Sue’nun bu güzel parçalarla birşey yapılabilirmi diye kendi kendine düşünmesiyle başlar.

Projeye japoncada  umut anlamına gelen Nozomi ismini veririrler. Nozomi Projesi, orda yaşayan ve zor durumda olan kadınların hem para kazanmaları hem de tsunaminin yuvalarında açtığı yaraları sarmalarını sağlayacak bir yer olarak başlar. Kasabalı kadınlar ilk kez bölgede bu şekildeki bir proje başlatırlar.

“2011 felaketinden önce günlük kullanılan bir özelliği olmayan tabaklar, Nozomi Projesinde yer alan herkes sayesinde, yeni bir hayat, yeni bir başlangıç bulmakta.” bir çalışan

” Herbirimiz yaralıyız. Yaşadıklarımız farklı olabilir, ama herkesin acıları, yaraları ve zayıflıkları var. Biz burasını bu acılarımızı paylaşabileceğimiz bir yer olarak görüyoruz.” bir çalışanı

Resim: Nozomi Project

Gruplar halinde herkes farklı bir görevden sorumlu. Bir grup kapları kırarken, diğeri ise bu parçaları yontup istenen şekle getiriyor, bir diğer kişi ise muhasabe defterini tutuyor.. Takı yapımda farklı teknikler kullanıyorlar. Bu teknikleri de gönüllü olarak gelip onlara eğitim veren bir takı sanatçısından öğrenmişler.

Resim: Nozomi Project

Takıların satışına destek için projenin web sitesinden bağış yapmak mümkün. Ayrıca  özel partner programı da yapmışlar ki isteyen satış temsilcileri olabilsin. Bağışlardan elde edilen kazanç projede yer alanlara ek gelir sağlıyor. Proje tüm kazancını cebe atmıyor yani. Bu kazancın yaklaşık %20’si yerel ve uluslararası yardım kuruluşlarına bağışlanıyor. Tabiki kazançlarının bir bölümünü projelerinın devamlılığı sağlamak için kullanılıyor.

“Projede çalışmaya başlayalı kendim olabiliyorum… çok değiştim, ayrıca kendime güvenim de çok arttı” bir proje çalışanı

Resim: Nozomi Project

Ellerinde bulunan kırık çanak çömlek bittiğinde ne yapacaklarını soranlara, ambarlarındaki kasaları gösteriyorlar. Bir de şehirdeki ikinci el dükkanı satamadığı çanak çömleği onlara bağışlıyor.

Projenin başarısının sırlarından bazıları:

• Üretimin takım halinde çalışmaya bağlı olması,
• Çalışanların arasında çıkan sıkıntılara anlayış gösterilerek yaklaşılması,
• Projeyi çalışanların sahiplenmesi (projede herkesin benimsediği bir işinin olması),
• Proje  çalışanlarının iş dışında aralarında sosyal bir ağ kurmuş olmaları (birlikte dini inançlarıyla ilgili toplantılara katılıyorlar)
• Çalışma yerinin felaketzedelerin doğal olarak bir araya gelebileceği bir alan olması,
• Projenin toplumun ihtiyacına cevap verecek şekilde geliştirilmiş olması (para kazanmayı sağlayacak ve toplumdaki bağları iyileştirecek),
• Kolay bulunabilen atık malzemenin kullanılması,
• Profesyonel ve profesyonel olmayan birçok gönüllüden destek alınması (molozların ayıklanması, takı yapımı eğitimi, websitesinin kurulumu)